W artykułach „Naiwni jak pracownicy?” [1] oraz „Polacy mają dość pracy ponad siły” [2] zaprezentowano wyniki badania sondażowego na temat pracy. Badanie zostało przeprowadzone przez Instytut Badaczy Randstad. Krótka informacja metodologiczna zawarta w artykule z Rzeczpospolitej skłania do przyjrzenia się temu sondażowi.
Informacja brzmiała: „Ankiety Instytutu Randstad wypełniło online 405 osób.”. Niepokojące jest w tym badaniu połączenie dość małej próby z internetową techniką realizacji badania. Szerokość przedziału ufności (błąd statystyczny) przy 405 respondentach wynosi +/-4,8%. Jednak sposób realizacji tego badania może powodować znaczne zwiększenie błędu [3].
Przy badaniach prowadzonych przez internet należy pamiętać, że są one obciążone przynajmniej dwoma dodatkowymi błędami. Po pierwsze, nie da się dotrzeć do wszystkich respondentów przez internet. W Polsce nadal wiele osób nie korzysta z internetu, więc nie ma możliwości przebadania ich tą techniką. Najczęściej są to osoby starsze, z mniejszych miejscowości, które mogą mieć zupełnie inne opinie na temat pracy. Niestety w badaniu internetowym ich zdanie nie będzie brane pod uwagę.
Drugim poważnym problemem w badaniach internetowych jest niski poziom realizacji próby. Oznacza to, że tylko część osób do których zwrócono się z prośbą o udział w badaniu rzeczywiście wyraziła taką chęć i wzięła w nim udział. W zależności od techniki wykonania badania internetowego przeciętnie na udział w badaniu zgadza się co 5 a nawet co 100 osoba. Najprawdopodobniej zwrócono się do co najmniej 1600 osób, jednak tylko 405 z nich wzięło udział w badaniu. Powoduje to kolejny problem, gdyż osoby, które biorą udział w badaniach często różnią się od tych, które udziału w badaniach nie biorą. Jak wskazują badania, błąd wynikający z niepełnej realizacji próby jest jednym z najpoważniejszych i może powodować, że odsetek pewnych odpowiedzi udzielony w próbie będzie różnił się od tego samego odsetka w populacji nawet o kilkadziesiąt punktów procentowych.
Ze względu na poważne ryzyko wystąpienia dużego błędu w prezentowanych wynikach, ważne jest zamieszczenie w artykule szczegółowej noty metodologicznej na temat opisywanego badania, by każdy czytelnik mógł wyrobić sobie zdanie o jego jakości. Trzeba przyznać, że w artykule z Rzeczpospolitej trudno było zawrzeć więcej informacji na temat metodologii badania, niż zostało to zrobione, gdyż oryginalny raport zamieszczony na stronie Instytutu Badawczego Randstad [4] nie zawierał znacznie więcej ważnych informacji o badaniu. Zabrakło jedynie wskazania, że informacje z tego badania mogą się w dość znaczący sposób różnić od rzeczywistości, o czym informowały noty metodologiczne dołączone do poprzednich edycji badania [5]. Niestety w Gazecie Wyborczej nie pojawiła się żadna informacja pozwalająca ocenić jakość przeprowadzonego badania, a zatem i wiarygodności przedstawionych informacji.
[1] Marta Piątkowska. Naiwni jak pracownicy?. Gazeta Wyborcza. 15.01.2013.
[2] Joanna Ćwiek, Polacy mają dość pracy ponda siły. Rzeczpospolita. 15.01.2013.
[3] Przewodnik ESOMAR/WAPOR – sondaże opinii publicznej i publikowanie wyników badań. http://ofbor.pl/public/File/OFBOR_ESOMAR-WAPOR%20Guide_PL11_08_01.pdf. s. 9.
[4] Monitor Rynku Pracy. Instytut Badawczy Randstad. http://www.randstad.pl/o-randstad/instytut-badawczy-randstad/monitor-rynku-pracy.aspx
[5] Monitor Rynku Pracy. Raport z badania. Instytut Badawczy Randstad. http://www.hrnews.pl/reports/Monitor_Rynku_Pracy_8.pdf