Panel IV – Sondaże: założenia i ich łamanie

Panel dotyczył podstawowych założeń badań sondażowych i problemów pojawiających się w przypadku, gdy nie są one spełnione. Zbigniew Marczewski (CBOS) opowiadał o „schematach doboru próby w sondażu polskim”. Przedstawił podstawowe zagadnienia związane z doborem próby, takie jak populacja i operat losowania, losowanie proste i warstwowe, czy różne sposoby alokacji próby. Następnie opisany został schemat doboru próby w Europejskim Sondażu Społecznym (ESS), Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA) oraz Diagnozie Społecznej. Z pewnością interesujące było zaznaczenie przez prelegenta, że w tym ostatnim badaniu brakuje informacji na temat warstw stosowanych przy doborze próby, co właściwie uniemożliwia poprawne wnioskowanie na podstawie tego zbioru danych.

Prezentacja 1 – Zbigniew Marczewski, Schemat doboru próby w sondażu polskim

Kolejne wystąpienie dotyczyło systematyczności braków danych w badaniach sondażowych i zostało wygłoszone przez Jakuba Rutkowskiego (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego). Prelegent przedstawił typologię braków danych, wyróżniającą kompletnie losowe braki danych, losowe braki danych oraz nielosowe braki danych. Następnie przedstawił zasięg występowania i systematyczność braków udziału (unit non-response) na podstawie danych zebranych przez Zuzannę Kołakowską oraz braków odpowiedzi (item non-response) na pytania o dochody w Europejskim Sondażu Społecznym, Polskim Generalnym Sondażu Społecznym oraz Polskich Badaniach Czytelnictwa. Na zakończenie krótko zaprezentowane zostały stosowane w praktyce metody radzenia sobie z brakami danych. Prelegent podkreślił jednak, że trudno je uznać za w pełni uzasadnione. Interesujące było wskazanie, w jakim kierunku mogą być obciążone wyniki badań sondażowych przez występowanie braków udziału oraz braków odpowiedzi.

Prezentacja 2 – Jakub Rutkowski, Systematyczność braków danych w badaniach sondażowych

Piotr Zielonka (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego) przedstawił referat na temat szacowania rozmiaru błędu wynikającego z występowania braków danych. W pierwszej części przedstawił on teoretyczne rozważania prof. Grzegorza Lissowskiego na temat wpływu braków danych na szacowany rozmiar błędu badania. Pokazał jak znacznie zwiększa się pseudo-przedział ufności uwzględniający występowanie braków danych wraz ze spadkiem poziomu realizacji próby. Następnie przedstawił empiryczną analizę, z której wynikało, że uwzględniając możliwy błąd spowodowany występowaniem braków danych, przewidywanie wyników hipotetycznego referendum w sprawie aborcji na podstawie wyników Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego z 2008 roku nie ma statystycznego uzasadnienia. W czasie wystąpienia przedstawiono jak poważny błąd może powodować występowanie braków danych.

Prezentacja 3 – Piotr Zielonka, Szacowanie rozmiaru błędu wynikacjacego z obecności braków danych

Ostatnie wystąpienie w tym panelu zostało wygłoszone przez Agatę Byszewską, Krystiana Gryzło oraz Joannę Saratę (Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego) i dotyczyło losowego doboru próby w badaniu populacji mieszkańców domów studenckich. Prelegenci opowiedzieli o przygotowaniu operatu i problemach z tym związanych. Przedstawili schemat doboru próby zakładający losowanie warstwowo-zespołowe, które służyło ograniczeniu błędu estymatora. Ze względu na to, że w operacie znajdowała się informacja o pokojach, a nie osobach, na ostatnim etapie doboru próby korzystano z siatki Kisha. Wnikliwie opisano też alokację próby pomiędzy warstwy. Prelegenci przedstawili również problemy z dotarciem do respondentów, zaznaczając jednak wysoki poziom realizacji próby. Przedstawiono sposób ważenia próby. Na zakończenie referatu przedstawiono ocenę efektywność takiego schematu doboru próby. Doktor Henryk Banaszak bardzo pozytywnie ocenił sposób przeprowadzenia tego badania.

Prezentacja 4 – Agata Byszewska, Krystian Gryzło, Joanna Sarata, Losowość próby w sondażu na przykładzie badania populacji mieszkańców domów studenckich UJ

Artykuły
40






captcha