Podstawową techniką realizacji sondaży są badania face-to-face (wywiady bezpośrednie). Najlepsze uzasadnienie teoretyczne mają badania na próbach losowych, ale często prowadzi się również badania kwotowe. Przesłanką do realizacji badań kwotowych jest brak operatu (listy wszystkich jednostek z populacji), który uniemożliwia przeprowadzenie badania na próbie losowej. Badanie na próbie kwotowej może być też prowadzone w celu ograniczenia kosztów. W Zamówieniu należy pamiętać by w sposób precyzyjny określić jakiej populacji ma dotyczyć badanie, tak by wykonawca jednoznacznie potrafił stwierdzić czy dana jednostka należy do populacji, czy do niej nie należy.
Przykładowy zapis:
„Badaną populacją są osoby zameldowane w województwie mazowieckim, które na dzień badania miały ukończone 15 lat”
W zamówieniu powinny pojawić się dokładnie określone cele badania lub wstępna wersja kwestionariusza. W badaniach face-to-face kwestionariusz badania może być dość rozbudowany w porównaniu do innych badań. Należy jednak pamiętać by nie był on za długi (do godziny) by nie zniechęcał respondentów do udziału w badaniu oraz nie powodował zmęczenia respondentów, mogącego skutkować obniżeniem jakości zebranych danych. W przypadku gdy badanie jest prowadzone metodą CAPI (wywiad bezpośredni wspomagany komputerowo), istotne jest przeprowadzenie pilotażu skryptu kwestionariusza by móc przed właściwym badaniem wyeliminować ewentualne błędy. Jednak gdy badanie ma być przeprowadzone metodą PAPI, pilotaż również jest potrzebny.
Przykład zapisu:
„W ciągu 10 dni roboczych od podpisania umowy, Wykonawca jest zobowiązany do przedstawienia pierwszej wersji kwestionariusza, odpowiadającego opisanym w zamówieniu problemom badawczym. Oczekiwany czas trwania kwestionariusza to około 30 min. W ciągu kolejnych 10 dni roboczych odbywać się będą konsultacje kwestionariusza między Zamawiającym, a Wykonawcą. Po zaakceptowaniu przez Zamawiającego ostatecznej wersji kwestionariusza, Wykonawca zobowiązany jest w ciągu 10 dni roboczych przygotować skrypt kwestionariusza (wersję komputerową ankiety), która zostanie zatwierdzona przez Zamawiającego w ciągu 5 dni roboczych. Na podstawie zatwierdzonego przez Zamawiającego skryptu ankiety zostanie w ciągu 15 dni roboczych przeprowadzony pilotaż na 50 respondentach z badanej populacji. Na podstawie przeprowadzonego pilotażu Wykonawca jest zobowiązany do przedstawienia tabelarycznego zestawienia odpowiedzi na wszystkie pytania oraz wniosków metodologicznych dotyczących kwestionariusza. Po zaakceptowaniu przez Zamawiającego raportu z pilotażu, Wykonawca będzie mógł przystąpić do realizacji właściwego badania.”
W badaniach prowadzonych face-to-face konieczne jest określenie sposobu doboru próby, który będzie miał zostać zastosowany przez wykonawcę (rekomendowane) lub określenie pozacenowych kryteriów oceny tego elementu (nie rekomendowany – brak obiektywnych podstaw do uznania za lepsze wyznaczenia kwot ze względu na tę, a nie inną zmienną). W opisie należy wskazać jaka ma być liczebność próby oraz ze względu na jakie zmienne mają być wyznaczone kwoty. Kwoty powinny być wyznaczone ze względu na cechy badanych, które mogą mieć istotny wpływ na ich odpowiedzi na pytania zadane w ankiecie.
Przykład zapisu:
„Badanie ma zostać zrealizowane na próbie 1000 osób zameldowanych w województwie mazowieckim. Kwoty, zgodne z danymi GUS, zostaną wyznaczone ze względu na:
płeć,
wiek (15-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-64, 65+),
wykształcenie (podstawowe, średnie, wyższe),
regiony (6 regionów po 7 powiatów),
wielkości miejscowości zamieszkania (wieś, miasto poniżej 20 tys. mieszkańców, miasto od 20 tys. do 100 tys. mieszkańców, miasto od 100 tys. do 500 tys. mieszkańców, miasto powyżej 500 tys. mieszkańców.).
Liczba osób z tej samej miejscowości w próbie nie może przekroczyć dwukrotności udziału osób z tej miejscowości w populacji osób zameldowanych w województwie mazowieckim.”
Ze względu na występujący w badaniach sondażowych problem nieuczciwych ankieterów, warto wynająć zewnętrzną w stosunku do wykonawcy firmę kontrolującą terenową realizację badania. Koszt takiej kontroli jest niezbyt duży, a może w znaczący sposób podnieść jakość realizacji badania. Warto również rozważyć wpisanie w zamówieniu wymogu posiadania przez wykonawcę certyfikatu Programu Kontroli Jakości Pracy Ankieterów dla badania PAPI/CAPI (lub równoważnego). Decydując się na wynajęcie firmy kontrolującej, warto w SIWZ zamieścić zapis dotyczący konsekwencji dla wykonawcy w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w realizacji badania. Aby umożliwić kontrolę zewnętrznej firmie, konieczne jest przekazanie Zamawiającemu przez Wykonawcę danych respondentów z którymi podjęto próbę realizacji badania.
Przykład zapisu:
„Wykonawca jest zobowiązany zbierać dane i rejestrować informacje o wszystkich respondentach, z którymi podjął próbę kontaktu – niezależnie od tego, czy udało się z nimi przeprowadzić wywiady, czy nie. Lista respondentów powinna mieć następującą konstrukcję: Imię i nazwisko, Miejscowość, Ulica i nr budynku, Telefon kontaktowy, Adres e-mail, Gmina, Powiat, Województwo.
Zamawiający zastrzega sobie prawo do wynajęcia zewnętrznej wobec Wykonawcy firmy, która będzie kontrolowała terenową realizację badania. W przypadku stwierdzenia, że wywiad nie został przeprowadzony, ankieter otrzyma zakaz dalszego prowadzenia badania, a wszystkie przeprowadzone przez niego wywiady zostaną uznane za niezrealizowane.”
W typowych badaniach sondażowych realizowanych face-to-face nie jest konieczne wymaganie od wykonawcy przeprowadzenia szkolenia dla ankieterów. Warto natomiast zobowiązać wykonawcę do przygotowania krótkiej notatki dotyczącej badania, z którą wszyscy ankieterzy biorący udział w badaniu powinni się zapoznać.
Przykład zapisu:
„Wykonawca zobowiązany jest przygotować instrukcję dla ankieterów, która będzie zawierała informacje o Zamawiającym, problemie badawczym, badanej populacji oraz technice i możliwych trudnościach związanych z realizacją badania. Instrukcja nie powinna być dłuższa niż 2 strony maszynopisu.”
